Thuốc Streptomycin điều trị bệnh lao và các bệnh nhiễm trùng như thế nào? Công dụng, chỉ định, tác dụng phụ thuốc Streptomycin cùng Healthy ung thư tìm hiểu ngay nào.
Streptomycin là gì?
Streptomycin là một loại kháng sinh aminoglycoside được sản xuất bởi Actinomycete Streiseomyces griseus. Nó hoạt động bằng cách liên kết với tiểu đơn vị ribosome 30S của các sinh vật nhạy cảm và phá vỡ các bước khởi đầu và kéo dài trong quá trình tổng hợp protein.
Tác dụng của thuốc Streptomycin
- Streptomycin là một loại kháng sinh có tác dụng rất tốt trên trực khuẩn lao, đặc biệt là các vi khuẩn lao đang trong quá trình sinh sản và phát triển nhanh. Bên cạnh đó, Streptomycin còn có tác dụng tốt trên các trực khuẩn đường ruột hay các trực khuẩn gây bệnh dịch hạch và bệnh phong.
- Streptomycin là kháng sinh có mức phổ rộng cao trên các vi khuẩn gram âm, tuy nhiên trên vi khuẩn gram dương thì thuốc có tác dụng rất kém, thậm chí kém hơn cả penicillin.
Chỉ định dùng Streptomycin
Bạn có thể dùng thuốc Streptomycin trong những trường hợp như sau:
- Dùng thuốc với mục đích phối hợp với thuốc chống lao để chữa trị bệnh lao.
- Kết hợp cùng thuốc kháng khuẩn để điều trị tình trạng nhiễm khuẩn Mycobacterium như là u hủi.
- Giúp điều trị u bạch hẹn, hạ cam.
- Điều trị bệnh Brucella bằng cách dùng phối hợp thuốc Streptomycin cùng với Tetracyclin và Doxycyclin.
- Điều trị viêm màng trong tim bởi Streptococcus cùng Enterococcus bằng cách phối hợp cùng Penicillin G và Ampicilin.
- Điều trị lậu bởi chủng nhạy cảm.
- Ngoài ra thuốc Streptomycin còn được chỉ định dùng đơn lẻ hoặc là phối hợp chung với những trường hợp bệnh nhân bị nhiễm khuẩn bởi chủng nhạy cảm khác gây ra.
Những lưu ý trước khi dùng thuốc Streptomycin
Bạn không nên điều trị bằng streptomycin nếu bạn bị dị ứng với streptomycin hoặc các kháng sinh tương tự, chẳng hạn như:
- Amikacin
- Gentamicin
- Kanamycin
- Neomycin
- Paromomycin
- Tobramycin
Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đã từng:
- Vấn đề về thính giác
- Bệnh thận
- HIVhoặc AIDS.
Streptomycin có thể gây hại cho thai nhi. Sử dụng biện pháp tránh thai hiệu quả để tránh mang thai và cho bác sĩ biết nếu bạn có thai.
Bạn không nên cho con bú khi đang sử dụng streptomycin.
Liều dùng của thuốc Streptomycin
- Liều dùng thuốc cho người lớn: Bệnh nhân tiếm bắp với 15mg/ kg/ ngày và không được vượt quá 1g thuốc. Trong trường hợp dùng Streptomycin chung với các thuốc khác, sẽ tiêm bắp 1 – 2 g/ ngày và chia thành những liều tim khác nhau cách nhau tối thiểu 6 giờ đồng hồ đặc biệt với những bệnh nhiễm trùng ở mức độ nghiêm trọng.
- Liều dùng thuốc cho trẻ em: Trẻ em cũng dùng Streptomycin để tiêm bắp với liều lượng 20 – 40 mg/ kg và liều lượng không được vượt quá 1g/ ngày. Nếu tiêm theo tuần từ 2 – 3 lần sẽ dùng 25 – 30 mg/ kg và 1 lần không vượt quá 1,5g thuốc.
Phải làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
- Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
- Ngoài ra, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.
Phải làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.
Cách sử dụng thuốc Streptomycin hiệu quả
Thuốc Streptomycin không hấp thụ qua đường tiêu hóa nên không dùng để uống. Cách duy nhất để sử dụng Streptomycin có hiệu quả chính là tiêm bắp. Trong quá trình sử dụng thuốc cần lưu ý những điểm sau:
- Hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang phải dùng các loại thuốc khác
- Không tự ý thay đổi liều lượng thuốc
- Trong khi sử dụng Streptomycin, cần uống nhiều nước để cơ thể có sự đào thải, thanh lọc.
- Vị trí tiêm thuốc tốt nhất là phần mông bên phải hoặc giữa đùi đối với người lớn còn đối với trẻ em là phần giữa đùi.
- Không sử dụng thuốc khi thuốc có các biểu hiện như đổi màu, vón cục, lọ bị nứt vỡ.
Thận trọng khi dùng thuốc Streptomycin
Một số trường hợp cần thận trọng khi sử dụng thuốc:
- Thời kỳ đầu của thai kỳ: Nên cẩn trọng kiểm tra thính lực bằng cách kích thích nóng lạnh ở tai trước khi điều trị Streptomycin dài ngày. Trong trường hợp bệnh nhân có những biểu hiện như ù tai, điếc tai… cần kết thúc điều trị và kiểm tra thính lực ngay.
- Người mắc bệnh suy thận muốn dùng Streptomycin phải hết sức thận trọng, đặc biệt với người tăng ure huyết mạnh, bởi chỉ cần dùng 1 liều cũng có thể gây độc hại ảnh hưởng đến tai. Sử dụng dài ngày sẽ ngăn ngừa kích ứng thận, kiềm hóa nước tiểu.
- Riêng trẻ em là đối tượng không được dùng thuốc Streptomycin vượt quá so với liều được bác sĩ khuyến cáo bởi có thể gây ức chế thần kinh trung ương.
- Thời kì phụ nữ mang thai: Ở phụ nữ mang thai, Streptomycin có thể gây tổn thương bào thai. Thuốc Streptomycin đi qua nhau thai rất nhanh đi vào nước ối, hấp thụ vào cơ thể của thai nhi. Có những trường hợp đã ghi nhận, mẹ điều trị lao bằng Streptomycin, con sẽ có độc tính và trẻ , sơ sinh bị điếc, ngoài tổn thương dây thần kinh số 8, còn có thể mắc những dị tật bẩm sinh khác.
- Thời kì cho con bú: Mặc dù chỉ với lượng nhỏ, Streptomycin cũng đi qua sữa mẹ. Tuy nhiên, thuốc không hấp thu qua đường tiêu hóa nên không có vấn đề ở trẻ đang bú được thông báo.
Tôi nên tránh những gì khi dùng Streptomycin?
Thuốc kháng sinh có thể gây tiêu chảy, đây có thể là dấu hiệu của một bệnh nhiễm trùng mới. Nếu bạn bị tiêu chảy ra nước hoặc có máu, hãy gọi cho bác sĩ trước khi sử dụng thuốc chống tiêu chảy.
Tác dụng phụ của Streptomycin
Gọi cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn có:
- Nhức đầu, buồn nôn, nôn mửa
- Chóng mặt nghiêm trọng, cảm giác quay cuồng, các vấn đề về thăng bằng
- Giảm thính lực, cảm giác đầy tai, âm thanh ù hoặc ầm ầm trong tai (trong hoặc sau khi điều trị bằng streptomycin)
- Vấn đề về thị lực, đau mắt
- Các vấn đề về trí nhớ hoặc khả năng tập trung, thay đổi tính cách hoặc hành vi
- Yếu cơ, thở yếu hoặc nông
- Run, co giật cơ, co giật
- Đau, tê, cảm giác ngứa ran
- Da nhợt nhạt hoặc vàng, dễ bầm tím
- Đau bụng dữ dội, tiêu chảy ra nước hoặc có máu (ngay cả khi nó xảy ra vài tháng sau liều cuối cùng của bạn).
Các tác dụng phụ thường gặp có thể bao gồm:
- Buồn nôn, nôn và chóng mặt
- Bệnh tiêu chảy
- Tê, ngứa ran hoặc sưng mặt
- Sốt
- Phát ban
- Ngứa hoặc tiết dịch âm đạo.
Đây không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ và những tác dụng phụ khác có thể xảy ra. Gọi cho bác sĩ để được tư vấn y tế về tác dụng phụ.
Những loại thuốc khác sẽ ảnh hưởng đến Streptomycin?
- Streptomycin có thể gây hại cho thần kinh và thận của bạn, đặc biệt nếu bạn cũng sử dụng một số loại thuốc cho bệnh nhiễm trùng, ung thư, loãng xương , thải ghép nội tạng, rối loạn ruột, đau hoặc viêm khớp (bao gồm aspirin, Tylenol, Advil và Aleve ).
- Nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc khác của bạn, đặc biệt là thuốc lợi tiểu hoặc “thuốc nước”.
- Các loại thuốc khác có thể ảnh hưởng đến streptomycin, bao gồm thuốc theo toa và thuốc không kê đơn, vitamin và các sản phẩm thảo dược . Nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc hiện tại của bạn và bất kỳ loại thuốc nào bạn bắt đầu hoặc ngừng sử dụng.
Cách bảo quản thuốc Streptomycin
- Streptomycin vẫn có thể dùng được nếu bảo quản ở nhiệt độ dưới 40 độ C nhưng tốt nhất chỉ nên bảo quản thuốc trong nhiệt độ phòng từ 15 – 30 độ C.
- Khi đã pha thuốc với dung môi để tiêm bắp, để ở nhiệt độ phòng được 2 ngày và để trong ngăn mát tủ lạnh được 14 ngày với điều kiện thuốc đựng trong lọ kín. Trong trường hợp bạn mua thuốc về sử dụng tại nhà, lưu ý để xa tầm tay của trẻ em.
Nguồn: Healthy ung thư
Bác sĩ Võ Lan Phương
Nguồn tham khảo:
Thuốc Streptomycin cập nhật ngày 22/10/2020:
https://www.drugs.com/mtm/streptomycin.html
Thuốc Streptomycin cập nhật ngày 22/10/2020:
