Thuốc Salbutamol trị hen suyễn hiệu quả

Thuốc Salbutamol thường được sử dụng để điều trị bệnh hen phế quản. Mặc dù là một loại thuốc khá phổ biến trên thị trường nhưng với nhiều dạng bào chế sẽ có cách sử dụng khác nhau. Theo đó người bệnh cần phải nắm rõ thông tin về thuốc Salbutamol để có cách điều trị bệnh hiệu quả. Hãy cùng theo dõi bài viết ngay sau đây nhé.

Giới thiệu thuốc Salbutamol

• Thuốc Salbutamol hay còn được gọi với cái tên khác là Albuterol là một loại chất chủ vận thụ thể. Nó thường được bác sĩ sử dụng để làm giảm các triệu chứng co thắt ở một số bệnh như tắc nghẽn phổi, hen suyễn.
• Thuốc Salbutamol được tiêu thụ trên thị trường như một loại Ventolin đến từ nhiều tên tuổi khác. Loại thuốc này được kinh doanh trên thị trường từ khoảng năm 1968. Và nó được bán lần đầu bởi Allen & Hanburys người Anh mà người ta vẫn biết đến dưới tên nhãn hiệu là Ventolin.
• Và ngay từ lần đầu tiên được bán cho đến sau đó, loại thuốc này vẫn được sử dụng để điều trị bệnh hen suyễn. Tại Mỹ, thuốc Salbutamol đã được phê duyệt cho sử dụng bởi Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ. Salbutamol sulfat là dạng thức mà loại thuốc này được sản xuất và phân phối.

Dược lực học

Salbutamol có tác dụng chọn lọc kích thích các thụ thể beta2 (có ở cơ trơn phế quản, cơ tử cung, cơ trơn mạch máu) và ít tác dụng tới các thụ thể beta1 trên cơ tim nên có tác dụng làm giãn phế quản, giảm cơn co tử cung và ít tác dụng trên tim.

Dược động học

Dùng theo đường uống, một lượng thuốc lớn qua gan rồi vào máu, do đó sinh khả dụng tuyệt đối của salbutamol khoảng 40%. Nồng độ trong huyết tương đạt mức tối đa sau khi uống 2- 3 giờ. Chỉ có 5% thuốc được gắn vào các protein huyết tương. Nửa đời của thuốc từ 5 đến 6 giờ. Khoảng 50% lượng thuốc được chuyển hóa thành các dạng sulfo liên hợp (không có hoạt tính). Thuốc được đào thải chủ yếu qua nước tiểu (75 – 80%) dưới dạng còn hoạt tính và các dạng không còn hoạt tính.

Thuốc Salbutamol là thuốc gì?

• Salbutamol còn có tên gọi khác là Ventonin, cũng là thành phần chính trong dung dịch hô hấp. Đây là một loại thuốc làm giãn cơ trên đường thở ở trong phổi. Thuốc có tác dụng làm mở đường thở đồng thời làm giảm triệu chứng đau tức ngực để người bệnh dễ dàng trong việc thở hơn. Không chỉ vậy thuốc Salbutamol còn có tác dụng giãn phế quản tức thời.
• Thuốc Salbutamol có chứa nhiều thành phần khác nhau bao gồm: Ventolin Nebules, Salbutamol 2mg/4mg (thuốc viên), Salbutamol Kabi 0,5mg/ml, Verahep, Ventolin Expectorant, Zensalbu nebules 2,5 (dung dịch khí dung), Mahimox (bột pha hỗn dịch uống), Salmodil Expetorant Syrup (siro),Salbuthepharm (dung dịch tiêm), Ventolin Inhaler, Salbutral,   Buto-Asma (hỗn dịch khí dung trong bình xịt định liều), Halsabu-2,   Ventolin Rotacaps 200mcg (thuốc bột hít đóng trong viên nang cứng).

Salbutamol có những dạng nào?

Trên thị trường hiện nay có bán thuốc Salbutamol được bào chế dưới các dạng:

• Bình xịt khí dung định liều: 100mcg/1 lần xịt.
• Viên nén (2 mg, 4 mg).
• Bình hít bột khô: 90 mcg/liều.
• Dung dịch uống: 2 mg/5 ml.
• Dung dịch để phun sương: 5 mg/ml.
• Thuốc tiêm: 0,5 mg/ml.
• Viên nén giải phóng chậm (8 mg).

Thuốc Salbutamol 2mg & 4mg có tác dụng gì?

Salbutamol có tác dụng tức thời trong vài phút. Chúng có thể kéo dài trong vòng 4 – 6 tiếng qua đường hít.

Thuốc Salbutamol 2mg & 4mg được chỉ định điều trị các bệnh sau:

• Điều trị những triệu chứng của cơn hen cấp tính.
• Điều trị những triệu chứng của đợt kịch phát ở bệnh hen hay bệnh phế quản mạn tính tắc nghẽn còn được phục hồi.
• Dùng để dự phòng cơn hen do gắng sức.
• Thăm dò chức năng hô hấp ở người bệnh nhằm kiểm tra tính phục hồi khi bị tắc phế quản.

Chống chỉ định của thuốc Salbutamol

Người bệnh cần tránh sử dụng thuốc Salbutamol trong một số trường hợp sau:

• Bệnh nhân bị dị ứng với một số thành phần của thuốc.
• Không được dùng phối hợp salbutamol và thuốc ipratropium bromide cho bệnh nhân có tiền sử bị mẫn cảm với lecithin đậu nành hay những thực phẩm có liên quan đến đậu nành, đậu phộng.
• Phụ nữ đang mang thai bị động thai trong thời kỳ từ 3 – 6 tháng đầu thai kì.

Thận trọng khi dùng thuốc Salbutamol

Khi dùng thuốc Salbutamol, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Cho bác sĩ biết nếu người bệnh dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc.
• Liệt kê cho bác sĩ biết về các loại thuốc mà người bệnh đang dùng hoặc có ý định sử dụng trong thời gian tới.
• Dùng thuốc đúng cách, đặc biệt là thuốc Salbutamol dạng bột hít.
• Tuân thủ nghiêm túc phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn dùng thuốc cho trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi.
• Báo với bác sĩ về các vấn đề sức khỏe mà người bệnh đang mắc phải
• Với người bệnh đang có thai, dự định có con, đang cho con bú hoặc chuẩn bị phẫu thuật thì cần phải tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc để đảm bảo an toàn.

Liều dùng thuốc Salbutamol

Sau khi tiến hành thăm khám, thực hiện một số xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ kết luận và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Thuốc Salbutamol được phân chia liều lượng cụ thể cho từng đối tượng bệnh nhân như sau:

Liều dùng cho người lớn

• Liều dùng được các bác sĩ khuyến cáo sử dụng là 4mg, chia đều làm 3 – 4 lần sử dụng trong một ngày.
• Trong một vài trường hợp, bác sĩ cũng có thể tiến hành tăng liều để phù hợp với thể trạng cũng như tình trạng bệnh lý của người dùng. Liều tăng tối đa có thể lên tới 8mg trong một ngày.
• Một vài bệnh nhân cũng có thể được bác sĩ chỉ định liều lượng 2mg, chia ra sử dụng 3 – 4 lần trong ngày. Đây là liều dùng được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân là người cao tuổi hoặc người nhạy cảm với thuốc.

Liều dùng cho trẻ nhỏ

• Với trẻ có độ tuổi từ 2 – 6: Dùng thuốc Salbutamol với liều lượng 1 – 2mg, chia đều ra sử dụng làm 3 – 4 lần trong ngày.
• Với trẻ từ 6 – 12 tuổi: Sử dụng thuốc với liều lượng 2mg, chia ra làm 3 – 4 lần sử dụng trong ngày.
• Với trẻ từ 12 tuổi trở lên: Dùng thuốc Salbutamol với liều lượng 2 – 4mg, chia đều ra sử dụng từ 3 – 4 lần trong ngày.

Hiện nay chưa có nghiên cứu cụ thể về liều dùng thuốc Salbutamol cho trẻ dưới 2 tuổi. Do đó, nếu muốn sử dụng thuốc cho đối tượng bệnh nhân này, người dùng cần tham khảo kỹ ý kiến bác sĩ chuyên khoa để tránh các rủi ro không đáng có.

Dùng thuốc Salbutamol như thế nào?

• Thuốc Salbutamol được sử dụng bằng cách uống trực tiếp, hít qua đường miệng và tiêm – truyền dưới da. Tùy vào mức độ bệnh lý của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp.
• Với thuốc Salbutamol dạng viên nén, người bệnh nên uống bằng cách nuốt trọn viên. Hạn chế việc nhai hoặc nghiền nhỏ thuốc khi uống vì điều này có thể khiến thuốc phát huy công dụng mạnh tại chỗ và dễ gây ra các kích ứng có hại cho người bệnh.
• Với thuốc dạng tiêm – truyền, trước khi sử dụng người bệnh cần tiến hành kiểm tra kỹ chất lượng dung dịch thuốc bằng mắt thường. Nếu có gì bất thường, người bệnh không nên sử dụng liều thuốc ấy mà hãy thay bằng liều mới có chất lượng hơn.
• Trước khi tiến hành tiêm truyền, người bệnh cần vệ sinh sạch sẽ vùng da sẽ tiêm. Sau đó, người bệnh cần xử lý sạch sẽ các rác thải y tế như ống tiêm, lọ thuốc tiêm,…
• Với thuốc Salbutamol dạng bột hít qua đường miệng, người bệnh cần phải đảm bảo mình biết dùng thuốc đúng cách. Nếu không nắm rõ cách sử dụng, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để dùng thuốc an toàn – hiệu quả.
• Sau một thời gian sử dụng, nếu không thấy bệnh có chuyển biến tốt, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Nên làm gì khi dùng thuốc Salbutamol quá hoặc lỡ liều?

• Khi dùng thuốc quá liều, người bệnh có thể gặp phải các tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe. Lúc này, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời. Hạn chế tối đa việc tự chữa trị tại nhà vì một vài sai lầm có thể khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Còn với trường hợp dùng thuốc lỡ liều, để an toàn nhất thì người bệnh nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn về liều dùng kế tiếp. Tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc gấp đôi liều lượng quy định.

Tác dụng phụ của thuốc Salbutamol là gì?

Khi dùng thuốc không đúng cách, không đúng liều lượng quy định hoặc cơ thể mẫn cảm với thành phần của thuốc, người bệnh có thể gặp phải một số tác dụng phụ sau đây:

• Đau tức ngực, hít thở khó khăn
• Mặt, môi, miệng, lưỡi, cổ họng có dấu hiệu sưng phù
• Phát ban và nổi mề đay nghiêm trọng trên da
• Huyết áp thấp
• Hàm và vai đau mỏi
• Có dấu hiệu tăng axit lactic
• Nồng độ kali trong máu thấp
• Đau đầu, chóng mặt
• Hàm lượng đường trong máu gia tăng đột ngột
• Tâm lý luôn trong trạng thái căng thẳng, bồn chồn
• Rối loạn nhịp tim
• Co thắt cơ khớp
• Lượng axit trong cơ thể tăng cao (thường gặp ở những bệnh nhân bị đái tháo đường)
• Co thắt phế quản nghiêm trọng (thường gặp khi dùng thuốc Salbutamol dạng bột hít)
• Khi thấy cơ thể có một trong những dấu hiệu như trên, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời, hạn chế tình trạng các triệu chứng trở nên nặng hơn và gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Những loại thuốc nào gây tương tác với Salbutamol?

Do bệnh lý mà không ít người phải sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc. Điều này có thể dẫn đến một số tương tác, nhẹ thì làm suy giảm công dụng của thuốc, nặng thì có thể khiến người bệnh gặp phải một số tác dụng phụ không mong muốn.

Để hạn chế tình trạng này, người bệnh cần cho bác sĩ biết về các loại thuốc mình đang dùng hoặc có ý định sử dụng. Trong đó, người bệnh cần liệt kê chi tiết, bao gồm cả các loại thuốc như thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng hoặc các viên uống vitamin. Bác sĩ sẽ dựa vào đó để điều chỉnh liều lượng thuốc sao cho phù hợp.

Dưới đây là một số thuốc có thể tương tác với Salbutamol mà người bệnh cần lưu ý:

• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng
• Thuốc tê dạng hít
• Thuốc điều trị các vấn đề về tim Digoxin
• Thuốc lợi tiểu
• Thuốc chẹn beta
• Các dẫn chất xanhthines
• Chất ức chế monoamine oxidase
• Thuốc điều trị bệnh đái tháo đường
• Thuốc Theophylline

Ảnh hưởng của thuốc Salbutamol đến phụ nữ mang thai và cho con bú như thế nào?

Thời kỳ mang thai

Salbutamol đã được chứng minh gây quái thai ở chuột khi tiêm dưới da với liều tương ứng gấp 14 lần liều khí dung ở người. Chưa có công trình nghiên cứu quy mô nào ở người mang thai. Tuy vậy, khi dùng cần thận trọng cân nhắc lợi hại.

Thời kỳ cho con bú

Hiện nay chưa biết salbutamol có tiết vào sữa mẹ không, nhưng vì khả năng gây quái thai ở một số súc vật, nên cần thận trọng khi dùng thuốc cho người mẹ cho con bú.

Thuốc Salbutamol có giá bao nhiêu?

Giá thuốc Salbutamol có sự chênh lệch nhất định giữa các địa điểm bán. Với thuốc dạng viên thì có dao động trong khoảng 105 – 140 đồng/viên. Còn với thuốc dạng bột khí hoặc dung dịch thì người bệnh có thể đến trực tiếp bệnh viện hoặc các cửa hàng thuốc uy tín để tham khảo và mua thuốc với giá cả hợp lý.

Bảo quản thuốc Salbutamol như thế nào?

• Nên để thuốc ở những nơi thoáng mát và có nhiệt độ phòng ổn định.
• Không để thuốc ở nơi có độ ẩm cao hoặc nơi có ánh nắng trực tiếp.
• Với thuốc Salbutamol dạng dung dịch, người bệnh có thể bảo quản chúng trong ngăn mát tủ lạnh.
• Nên bảo quản thuốc nguyên vẹn trong bao bì khi không sử dụng đến.
• Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi trong gia đình.
• Không để thuốc trong ngăn đá tủ lạnh hoặc trong nhà tắm.
• Khi thuốc hết hạn sử dụng, người bệnh cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa về cách hủy thuốc sao cho an toàn với môi trường.

Trên đây là những thông tin quan trọng về thuốc Salbutamol. Mong rằng bài viết có thể giúp ích cho người dùng trong quá trình điều trị các triệu chứng khó chịu của bệnh gây ra. Nếu còn điều gì thắc mắc về thuốc, người bệnh có thể đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp rõ ràng hơn.

Nguồn: Healthy ung thư

Bác sĩ Võ Lan Phương

Nguồn tham khảo:

Thuốc Salbutamol cập nhật ngày 04/02/2021: https://www.medicines.org.uk/emc/product/5857/smpc

Thuốc Salbutamol cập nhật ngày 04/02/2021: https://en.wikipedia.org/wiki/Salbutamol